Nurdoğan A. ERGÜN
Modoko Yönetim Kurulu Başkanı Koray Çalışlar, 45 bin üreticinin bulunduğu Türkiye mobilya sektöründe 39 bin firmanın ‘tek kişilik’ olduğunu söyledi. “Yani firma sahibi aynı zamanda çalışan” diyen Çalışlar, bu tür yapılanmaların sektördeki iş hacmini daralttığı yorumunu yaptı.
Mobilya gibi sektörlerde firma kurarken minimum yeterlilik talep edilmesi gerektiğine işaret eden Çalışlar, “En az beş kişi çalıştırmak, en az 500 metrekare bir imalathane, belirli makineler ve bankada belirli bir sermaye olması gibi kriterler konulmalı” dedi. Düzenleme yapılmasıyla mobilya sektöründeki haksız rekabetin de ortadan kaldırılacağını söyleyen Çalışlar’a göre, böylece personel sorunu çözülür ve kayıt dışı önlenir. Dolayısıyla da sektör çok daha hızlı büyümüş olur.
12 milyar dolar olan yıllık üretim hacminin, çok hızlı şekilde 20 milyar dolarlara çıkabileceğini dile getiren Çalışlar, “Bu ufak ama çok önemli düzenlemenin mutlaka çıkması gerekiyor” dedi. Türkiye mobilya endüstrisi üretim alanı olarak farklı coğrafi bölgelere dağılmış olsa da işletme sayısı ve istihdam açısından en yoğun bölgeler İstanbul, Bursa-İnegöl, Kayseri ve Ankara şeklinde öne çıkıyor.
“Kredi ile yatırım yapanlar zor durumda”
Sektördeki krizin, birçok firmayı zorladığını belirten Çalışlar, özellikle büyük montanlı üretim yapan firmalarda yatırımla, kredi ve borçla yakalananların daha çok finansal sıkıntılar yaşadığını belirtti.
Kredi imkanı da olmadığı için finansman bulmakta zorlanan firmaların dükkan, ev gibi taşınmazlarını sattığını dile getiren Çalışlar, “Bu tarz imkanları olmayan, stoklarında mal olan firmalar da ya kafa kafaya ya da zararına çalışıyor. Bu durum zaten ÜFE-TÜFE oranlarında da gözüküyor. Üretici maliyetlerinin fiyatlara yansımadığını son bir yıl boyunca sürekli mobilya sektöründe gözlemliyoruz. Dolayısıyla kredilerin ulaşılabilir olmaması durumunda firmalardaki sermaye yapısının bozulmasının daha da hızlanacağı ne yazık ki net bir şekilde gözüküyor” değerlendirmesini yaptı.
“Reformlar ekonomiyi bozmadan yapılmalı”
Türkiye’de 20 yılda bir yaşanan krizlerin tekrar yaşanmaması için yapısal reformların yapılması gerektiğini vurgulayan Çalışlar, “Sanayici ve ticaretle uğraşan esnaf olarak bizim beklentimiz bu yönde. Bu saatten sonra yapısal reformların da artık ekonomiyi bozamayacak şekilde yapılması gerektiğini zorunluluk olarak görüyoruz” dedi.
Mobilyada Vietnam’ın yıldızı parlıyor
Mobilyada küresel oyunculara bakıldığında, cirosal açıdan son yılların yükselen yıldızının Vietnam olduğu görülüyor. Son yıllarda ihracatını yüzde 74.6 artıran Vietnam, dünya sıralamasında ikinciliğe yükseldi. Vietnam, Güneydoğu Asya ülkelerinin yanında global pazarda gerçekleştirdiği atılımlarla özellikle ‘ihracata dayalı sanayi’nin geliştirilmesi için alınan tedbirlerle öne çıkıyor. Çin’in ihracatında ise yüzde 8’lik bir kayıp, ABD, Almanya ve Kanada’da ise yüzde 1 seviyesinde daralma oldu. Türkiye mobilya sektörünün ihracatta daha güçlü hale getirilebileceğine işaret ediyor.
Enflasyon bazında sektör %64 geriledi
Mobilya sektörünün, TÜİK verilerine göre perakende anlamında geçen yıla kıyasla TL bazında yaklaşık yüzde 11 civarında azalma yaşadığını belirten Çalışlar, ihracattaki daralmanın da yüzde 4 olduğunu aktardı. Çalışlar, “Enflasyon farkını da göz önüne aldığımızda, sektör yaklaşık yüzde 63-yüzde 64 oranında geriledi.
Dolayısıyla biz sektör olarak bu yıl ciddi şekilde daraldık aynı şekilde ihracatta da dolar bazında ciddi şekilde bir daralma mevcut” dedi. İç piyasada mobilya alışverişleri dışında, mobilyasını değiştirmek isteyenlerin bu dönem beklemeyi tercih ettiğini dile getiren Çalışlar, şunları söyledi: “Evlenecekler için ise maliyetleri alt alta koydukları zaman 600 bin- 700 bin TL gibi rakamlar çıktığından onlar da bu dönemi öteliyor. Mobilyaya tüketicilerin erişimini kolaylaştıracak gerekli düzenlemelerin yapılması gerekiyor. Yapılması gerekenlerin en önemlisi, mobilya satışında kredi kartına taksit imkanlarının artırılması.”
Modoko alternatif ürünlerle büyüdü
Genel sektördeki daralmaya karşılık Modoko’nun TL bazında geçen yıla göre yaklaşık yüzde 20 büyüdüğünü açıklayan Çalışlar, “Dolayısıyla enflasyona bakarsak bu oran yeterli bir oran değil ama kötünün iyisi durumundayız. Modoko’daki 350 mağazada birçok farklı alternatiflerin olması, fiyat avantajları ve ödeme seçenekleri gibi sebeplerden dolayı Türkiye’de Modoko diğer firmalardan biraz da pozitif ayrışmış gözüküyor” diye konuştu.
